سالهایی که فوتبال باشگاهی اروپا تازه داشت از تلویزیون ایران پخش میشد را به خوبی به یاد دارم. ابتدا به دلیل حضور بازیکنان ایرانی در آلمان، لیگ این کشور از تلویزیون پخش میشد. تا اینکه مسئولین "سازمان" تصمیم گرفتند مسابقات جذابتر انگلستان را پخش کنند.
برنامهی تلویزیونی به نام "فوتبال جزیره" به همین منظور تدوین شد. منظور از فوتبال جزیره، "English Premier League" بود که به دلایلی تا مدتها نامعلوم برای من، در تلویزیون ایران اینگونه نامگذاری شده بود.
یادم هست که من تا سالها روی این موضوع "تحقیق" میکردم که عنوان "جزیره" از کجا پیدا شده که به این لیگ فوتبال نسبت داده شده. در آغاز تحقیقات من روی کلمهی premier متمرکز شده بودم. این کلمه دقیقاً معنای "برتر" را نمیدهد؛ حداقل به عنوان یک اصطلاح. من در ابتدا گمان میکردم عنوان "جزیره" یک گرته برداری حرفهای از همین کلمه است. اما متوجه شدم اشتباه میکردهام.
سپس به اسپانسر مالی لیگ، که نامش را به عنوان پیشوند به نام لیگ چسبانده بود، یعنی به کلمهی Barclays حساس شدم. به شدت به دنبال معنای این کلمه بودم. نمیدانستم که این عنوان یک سری بانک در بریتانیاست؛ احتمال میدادم که ممکن است به طرزی بسیار ظریف معنای "جزیره" بدهد! اما با گذشت مدتها پی بردم این یکی هم نیست.
جالب آنکه هر جا جستجو کردم، ببینم آیا مثلاً در بیبیسی فارسی و یا دیگر رسانههای فارسی زبان معاند، حتی یک بار از نام "جزیره" برای این لیگ استفاده کرده باشند، به در بسته خوردم.
یعنی چه؟ مسئولین سازمان از کجا این اسم را آورده بودند؟ پی بردم که کل کشور بریتانیا یک جزیره است؛ در کنار جزیرهی ایرلند و شماری دیگر از جزایر در اقیانوس آتلانتیک شمالی. این احتمال در ذهنم شکل گرفت که منظور از عنوان جزیره برای لیگ انگلستان، همین جزیره بودن کل بریتانیا باشد. با اینکه اصلاً خود انگلستان که یک جزیره نبود!
این احتمال از همه به واقعیت نزدیکتر بود. اینکه نام لیگ انگلستان، مربوط باشد به جزیره بودن کل بریتانیا. اما مشکل این بود که به جز تلویزیون جمهوری، احدالناسی در دنیا از این اصطلاح استفاده نمیکرد!
و بالأخره یافتم! و دریافتم که تلویزیون جمهوری ایران اکراه دارد اسم انگلستان یا بریتانیا، یا حتی عنوان تحقیر کنندهی "انگلیس" زیاد از این رسانه شنیده شود!!! و به این منظور نام لیگ را هم مطابق میل خودش و به شکلی بی مسما عوض کرده! در حالی که مسابقات آن را پخش میکند و از آن تعریف و تمجید هم میکند!
سؤال این بود که چهطور از همان نام "لیگ برتر" سود نبردهاند، بدون آنکه نام انگلستان را ببرند. یعنی بی پسوند و پیشوند بگویند: لیگ برتر. در این صورت هم نامی از کشور متخاصم به میان نمیآمد. جواب اینجاست که آنها همچنین اکراه دارند نام لیگ فوتبال کشور متخاصم را "برتر" صدا بزنند!!!
زمانی در تلویزیون یک کارشناس سیاسی در برنامهای از یک کارشناس سیاسی دیگر اینچنین متعصب، سؤال کرد چرا باید چنین مسائلی فقط در ایران رخ دهد. مگر "ما" با بقیهی جاهای دنیا چه فرقی داریم؟ کارشناس متعصب جواب داد: "ما مستقلیم"!!! من دیریست در حال تحقیق برای یافتن پاسخ این سؤالم که کجای بدن او مستقل است! دعا کنید به جواب برسم!