بازی شروع می‌شود. تیم شما یکی دو حرکت به سمت دروازه‌ی حریف دارد و ... همه چیز مثل دفعات قبل پیش می‌رود. حریف توپ و میدان را مال خود می‌کند و شما حتی نمی‌توانید چند پاس بغل پای ساده رد و بدل کنید. این قصه‌ی تکراری بازی کردن مقابل تیمی است که به شیوه‌ی موسوم به تیکی تاکا بازی می‌کند. اما تیکی تاکا چیست و از کجا آمد؟ در بازی های یورو 2008 تیم ملی اسپانیا زیر نظر لوییز آراگونس فقید با ارائه‌ی فرم نامأنوسی از فوتبال (و یا به قول آراگونس، فرم خاصی از فوتبال) توانست قهرمان شود. آن‌ها هنگامی که صاحب توپ می‌شدند، پاس‌های متوالی زیادی به هم می‌دادند و حریف را گیج و سردرگم می‌کردند. حریف نمی‌توانست درک کند کدام پاس، پاس نهایی است و به منظور خلق موقعیت ارسال می‌شود. در واقع لحظه‌ی پاس نهایی قابل پیش بینی نبود. حریف صرفاً به دنبال توپ می‌دوید؛ اما نمی‌توانست توپ را بگیرد. گاهی یک بازیکن اسپانیا طوری ژست می‌گرفت که انگار می‌خواهد توپ را ارسال کند، ولی این کار را نمی‌کرد و باز هم توپ را به بازیکن کناریش پاس می‌داد. این روند تکرار می‌شد و در لحظه‌ای که دفاع حریف به هم می‌ریخت، حمله‌ی اصلی اسپانیا شروع می‌شد و آن‌ها یک موقعیت ایجاد می‌کردند. این فرم فوتبال مملو از پاس‌های کوتاه که مثل تیک تاک ساعت مرتب تکرار می‌شدند، نام تیکی تاکا را به خود گرفت. پس از رقابت‌های قهرمانی اروپا در سال 2008 بازی شبیه به این از سوی بارسلونا و سرمربی تازه واردش گواردیولا پیگیری شد. گواردیولا این سبک بازی را توسعه بخشید و با همان روش توانست تیم بارسلونا را در تمام رقابت های ممکن در فصل 2009-2008 قهرمان کند. از آن به بعد بود که دنیای فوتبال همواره در پی چاره اندیشی در مقابل این سبک حیله گرانه‌ی فوتبال بود. همان‌طور که گفتم، این سبک مبتنی بر تعداد پاس‌های زیاد است. پاس‌ها بسیار دقیق و تمرین شده تکرار می‌شوند و شما نمی‌توانید بازی حریف را پرس کنید. در واقع اگر به تلاش برای پرس ادامه دهید، در دام افتاده‌اید و با از دست دادن نظم دفاعی فضای لازم برای ایجاد موقعیت را به حریف داده‌اید. از طرفی وقتی توپ در اختیار شماست، با پرس بسیار شدید تیم تیکی تاکایی مواجه می‌شوید و حتی نمی‌توانید چند پاس ساده به هم بدهید، چه برسد به بازی سازی. و در نهایت تیکی تاکاست که با چند گل بازی را از شما می‌برد.

روحیه‌ی بسیار بالا
درست است ... پاسگاری‌های متوالی حوصله‌ی شما را سر می‌برد؛ ولی بازیکنان تیم تیکی تاکایی نه تنها خسته نمی‌شوند بلکه از این وضع لذت هم می‌برند. الکس فرگوسن پس از باخت به بارسلونا در فینال لیگ قهرمانان سال 2009 گفته بود: "آن‌ها فوتبال بازی می‌کنند و از آن لذت می‌برند". روحیه‌ی بالا در این سبک فوتبال عامل اصلی در به ستوه آوردن حریفان است. روحیه‌ی بالا باعث می‌شود تیم تیکی تاکایی حتی از توپ‌های کاملاً مرده هم صرف نظر نکند و از کوچک‌ترین اشتباه شما بیش‌ترین استفاده را ببرد. این روحیه‌ی بالا خوش شانسی تیم تیکی تاکایی و بد شانسی حریف را هم در پی دارد. تا آن جا که توپ‌های پنجاه پنجاه هم معمولاً به تیم تیکی تاکا تعلق می‌گیرد.

تیم‌های تیکی تاکایی
در حال حاضر این فرم فوتبال در تیم ملی اسپانیا و تیم بارسلونا بازی می‌شود. تیم بایرن در آلمان هم زیر نظر سرمربی اسپانیایی خود یعنی گواردیولا همین سبک را به کار می‌برد. به هر حال باید گفت تیکی تاکا مارک و نشان فوتبال اسپانیاست. اسپانیا با همین روش سه تورنمنت ملی پشت سر هم را برده و بارسلونا هم زیر نظر سه مربی مختلف با همین سبک بسیار موفق بوده. بایرن اما در اولین فصل حضور گواردیولا امیدواری زیادی برای موفقیت دارد.

چه باید کرد؟
در حقیقت باید پرسید: چه می‌توان کرد. در لیگ قهرمانان فصل 2009-2008 و در نیمه نهایی یک بار چلسی با سرمربی هلندی و با تجربه‌ی خود، خوس هیدینک، تیکی تاکا را تا مرز تسلیم پیش برد. ولی داوری ملالت بار آن بازی باعث موفقیت مملو از خوش شانسی تیم بارسلونا شد (شاید اگر آن بازی با باخت بارسلونا همراه بود، فوتبال تیکی تاکا این قدر موفق نمی‌شد). در آن بازی چلسی با قرار دادن چندین لایه‌ی دفاعی در برابر بارسلونا کار را برای آن‌ها سخت کرد. در فصل بعد لیگ قهرمانان تیم اینتر توانست بارسلونا را شکست دهد. آن‌ها علاوه بر دفاع خوب، در موقع ضد حمله با ارائه‌ی یک بازی بسیار سریع و بسیار مستقیم به گل می‌رسیدند. در واقع برای فرار از پرس بارسلونا، اینتر موقعی که صاحب توپ می‌شد، بازی سازی نمی‌کرد و با پاس‌های صرفاً طولی، خود را به دروازه‌ی بارسلونا می‌رساند. در فینال جام حذفی اسپانیا در سال 2011، رئال مادرید زیر نظر مورینیو بازی تازه‌ای را برابر بارسلونا به نمایش گذاشت. آن‌ها بدون تأثیر پذیری از بازی بارسا صرفاً در یک سوم دفاعی خود جمع می‌شدند و اجازه می‌دادند بارسایی‌ها هر تعداد پاس که می‌خواستند به هم بدهند. و در نهایت روی یک ضد حمله، مادرید به گل رسید و قهرمان جام حذفی اسپانیا در آن فصل شد. از این به بعد بود که به نظر می‌رسید برای تیکی تاکا یک بدل پیدا شده: تیکی تاکا را پرس نکنید تا نظم دفاعی شما به هم نریزد؛ با پاس‌های متوالی و حفظ توپ تیکی تاکایی مدارا کنید و منتظر موقعیت بمانید. از آن به بعد تنها روش نسبتاً مؤثر در مقابل تیکی تاکا همین بوده. ولی با بازی‌های امشب و دیشب لیگ قهرمانان اروپا به نظر می‌رسد این روش هم در پس زیرکی و روحیه‌ی بسیار بالای تیکی تاکایی‌ها خیلی زود فرسوده شده. در یک هشتم نهایی لیگ قهرمانان اروپا در این فصل دیشب منچستر سیتی در خانه به بارسلونا باخت و امشب هم آرسنال به بایرن. در مقابل تعارف توپ و میدان به حریف، تیم‌های تیکی تاکایی از شما تشکر می‌کنند و خود را با خیالی آسوده‌تر به دروازه‌ی شما می‌رسانند. و حالا ... واقعاً چه می‌توان کرد؟ به نظر می‌رسد این فصل هم یکی از دو تیم بارسلونا یا بایرن علاوه بر قهرمانی در لیگ‌های داخلی، لیگ قهرمانان را هم ببرد.